Το Made in Greece, αφιερωμένο καθώς είναι στις προσωπικότητες του rock/metal χώρου στην Ελλάδα, ήταν θέμα χρόνου να έχει ως καλεσμένο τον Μιχάλη Νοχό, έναν από τους πιο γνωστούς Έλληνες metal DJ. Γνωστός και με το ακρωνύμιο HMRM!, ο Μιχάλης Νοχός έχει συνδεθεί με την νυχτερινή διασκέδαση και το κέφι των Ελλήνων metalheads στα metal bars/clubs της Αθήνας, αλλά και της επαρχίας! Προσωπικά έχω πιει άπειρες μπύρες υπό τις μουσικές επιλογές του Μιχάλη στα dexx διαφόρων bars/clubs, και πιστεύω λίγο – πολύ και οι περισσότεροι από εμάς! Ήρθε, λοιπόν, η ώρα να … ανακρίνουμε τον Μιχάλη, ο οποίος κυριολεκτικά πολιορκήθηκε από ολόκληρη σειρά ερωτήσεων, είχε ωστόσο πολλά ωραία και ενδιαφέροντα να πει, με τον όμορφο και γλαφυρό λόγο του. Παρακαλώ, στο Myth of Rock και τον Δημήτρη Ζαχαρόπουλο μιλά ο Μιχάλης Νοχός! Metal και τα μυαλά στα κάγγελα, ρε!
Καλημέρα Μιχάλη!
Καλημέρα Δημήτρη και ευχαριστώ πολύ για την τιμή!
Πότε άρχισες να ασχολείσαι με το heavy metal; Με ποιες μπάντες «μπήκες» στο heavy metal; Τι θυμάσαι από τα πρώτα χρόνια, που ξεκίνησες να ακούς heavy metal;
Η πρώτη μου επαφή με το heavy metal ήταν κάπου στις αρχές του 1986 … Τουλάχιστον το χρονικό σημείο το προσδιορίζω καλύτερα και από το τεύχος του γνωστού έντυπου μουσικού περιοδικού σκληρής μουσικής (αν και τότε μόνο σε ελληνική έκδοση), που πήρα πρώτη φορά εκείνη την εποχή. Το «μπάσιμο» έγινε με κλασικές hard/heavy μπάντες, όπως Scorpions, Saxon, Deep Purple, Accept κλπ. … δεν θα μπορούσε να γίνει και αλλιώς τότε, ευτυχώς δηλαδή, αλλά αυτό είναι μια άλλη μεγάλη κουβέντα περί θεμελίων και σωστών βάσεων για το ξεκίνημα ενός νέου metalhead, σε αντιπαράθεση εννοώ με το σήμερα, το internet, την ταχεία, άμεση και πολλαπλή πληροφόρηση και κατά πόσο αυτό βοηθά ή βλάπτει κάποιον στο ξεκίνημά του! Σίγουρα πολλές οι αναμνήσεις από τότε και μένουν για πάντα ζωντανές και αναπολούμε συχνά τα ωραία εκείνα πρώτα χρόνια… Και περίεργα, εκτός των άλλων, π.χ. ακόμα και σαν έφηβος το να ντυθείς, όπως αισθανόσουν, με πιο ροκάδικο/χεβιμεταλάδικο στυλ (ραφτά, δερμάτινα, αλυσίδες, καρφιά κλπ.) ήταν πολύ δύσκολο, ή να αφήσεις μακριά μαλλιά… ερχόσουν σε σύγκρουση με την οικογένεια, τα βλέμματα της γειτονιάς ή της κοινωνίας εν γένει! Πολύ συχνά ήσουν ο αλήτης, ο πρεζάκιας κλπ. αν κάποιος δεν σε ήξερε καλά, αλλά και πάλι διατηρούσε τις επιφυλάξεις του! Σου λέει πάει αυτός, καλό παιδί ήταν, αλλά «χάλασε», έγινε μαλλιάς, παλιοχαρακτήρας (όπως λέγαμε αστειευόμενοι και αυτοσαρκαζόμενοι και εμείς οι ίδιοι). Από την μία, εγώ πιτσιρίκι αγόραζα στενά, «κολλητά» παντελόνια από το Μοναστηράκι και από την άλλη, η μητέρα μου τα έσκιζε και τα πέταγε! Είχε έτοιμη και την δικαιολογία «…δεν θα μπορείς να κάνεις παιδιά μεθαύριο έλεγε» …! Ωραία χρόνια, με δημιουργικές κόντρες που διαμόρφωσαν όμως τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά μου (μουσική και μη), και όπως βλέπεις, αντέχω μέχρι σήμερα, όντας όλο και πιο πιστός και ταγμένος στην μουσική μας!
Ποια είναι τα αγαπημένα σου metal συγκροτήματα;
Εντάξει είναι πασιφανές από την … αρχαιότητα, χαχαχα, ότι η αγαπημένη μου μπάντα είναι οι Manowar! Φυσικά έχει μεγάλο πλούτο η μουσική μας, αλλά θα αναφέρω ακόμα μερικά ονόματα που ξεχωρίζω, όπως Warlord, Manilla Road, Omen, Heavy Load, Cirirth Ungol, Jag Panzer, Brocas Helm και Accept, Judas Priest, Twisted Sister, Iron Maiden, Slayer κ.α.
Είσαι από τους πιο γνωστούς Έλληνες metal DJ. Βγάζεις τα προς το ζην από το DJ–ing;
Ωωωωω ευχαριστώ, χαχα! Όχι, τα προς το ζην όχι, ευτυχώς έχω my day job που λένε, αλλά δυστυχώς που δεν γίνεται να έχω και το hobby ως επάγγελμα, αυτό θα ήταν το ιδανικό, αλλά πολύ δύσκολο έως ακατόρθωτο στην περίπτωσή μας! Αν αναλογιστεί κανείς ότι εν πολλοίς ισχύει το ίδιο ακόμα και για τους μουσικούς, φαντάσου για έναν DJ! Εκτός αν είσαι ο van Buuren, χαχαχα! Από την άλλη βέβαια, ως κάτι εξτρά, μετά από τόσα χρόνια και δόξα τω Θεώ αρκετή ζήτηση προς το πρόσωπό μου, που σημαίνει ότι μπορώ να έχω πολλές βραδιές κλεισμένες στο καλεντάρι μου, για να παίξω μέσα στο μήνα, ήταν και είναι πάντα καλοδεχούμενο το όποιο νυχτοκάματο που με βοήθησε αρκετά, ιδιαίτερα σε δύσκολες – οικονομικά – περιόδους! Φυσικά αυτό το εξτρά και δεν το σνομπάρω, και μάλιστα θεωρώ ότι, αφού έχω δουλειά και κάποιο εισόδημα σταθερό, μπορώ να εξασκήσω το hobby μου, το DJ-ing εν προκειμένω, με ακόμα μεγαλύτερη άνεση, αυτοπεποίθηση και συνέπεια.
Ποια ιδιώματα καλύπτεις ως DJ;
Κοίτα, θεωρώ καλύπτω ένα μεγάλο φάσμα της σκληρής μουσικής, το μεγαλύτερο, αλλά σαφώς δεν μπορείς να είσαι το ίδιο καλός και ενημερωμένος σε όλα! Το κλασικό – παραδοσιακό, όπως προτιμώ να το λέω – heavy, το epic/power και το NWOBHM είναι τα αγαπημένα μου είδη στο metal, άρα μπορώ να διεισδύσω και καλύτερα να τα αποδώσω… επίσης, όποτε το απαιτήσει η βραδιά, ο χώρος και κυρίως το κοινό που έχω απέναντί μου ως στόχο να διασκεδάσω, θα επεκταθώ άνετα και σε rock, hard rock ή thrash από την άλλη μονοπάτια! Death, black, alternative, nu metal, κλπ. τα αγγίζω λιγότερο, επειδή από τη μια δεν εμπίπτουν στο πεδίο γνώσεων/προτιμήσεών μου, αλλά και εκ των πραγμάτων οι βραδιές μου θέλω να έχουν άλλο χαρακτήρα… το να ικανοποιήσω μια μουσική επιθυμία ενός ή περισσοτέρων θαμώνων βάζοντας κάτι ‘ξεκάρφωτο’ από αυτά που συνήθως παίζω, είναι κάτι θεμιτό και μέσα στο παιχνίδι, αρκεί να γίνει με τον σωστό τρόπο (άλλη μεγάλη κουβέντα σε συνάρτηση με τις ‘παραγγελιές’, τρόπο συμπεριφοράς του DJ και εν γένει το αλισβερίσι μεταξύ όσων βρίσκονται μέσα vs αυτών έξω από την μπάρα! Νομίζω όμως παρακάτω μας δίνεται η ευκαιρία να τα πούμε αυτά καλύτερα…).
Πότε και σε ποιο μαγαζί ξεκίνησες να παίζεις μουσική ως DJ; Πώς και καταπιάστηκες με το DJ–ing;
Ξεκίνησα το Μάη του 1995 στην ιστορική Fame, μια pub στο Περιστέρι (not to be confused με την Fame που υπάρχει τώρα στο Μπουρνάζι, παρόλο που έχω παίξει/παίζω και εκεί). Το μαγαζί αυτό ήταν καθημερινό σχεδόν στέκι μας για χρόνια μέχρι που άλλαξε διεύθυνση και το πήρε ένας φίλος μου, ο Αντώνης, ο οποίος μου πρότεινε την θέση του DJ. Παρόλο που δεν είχα ξανακάνει κάτι ανάλογο μέχρι τότε, απλά ‘χωνόμουν’ και την ‘έψαχνα’ (‘zines, tape trading κλπ), όπως λέμε με την μουσική μας γενικώς, οπότε νομίζω ήμουν ο πλέον κατάλληλος τουλάχιστον να δοκιμαστώ σε κάτι τέτοιο. Τελικά, ήρθε και έδεσε, γιατί από την πρώτη στιγμή αγάπησα το DJ-ing και το έκανα με πάθος και προσήλωση, ίσως για αυτό συνεχίζω αισίως στον 26ο χρόνο σερί και αδιαλείπτως! Στην Fame που ξεκίνησα έπαιζα για 5 χρόνια (1995 – 2000) ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ!
Με ποια μαγαζιά έχεις συνεργαστεί ως DJ μέχρι σήμερα;
Τώρα μάλιστα! Είναι πάρα πολλά, όμως τα έχω καταγράψει από άλλες συνεντεύξεις, οπότε δεν με κουράζεις ιδιαίτερα, χαχαχα! Και θα τα αναφέρουμε, με τη σημείωση βέβαια ότι ως resident ήμουν και είμαι σε ορισμένα από αυτά, σε κάποια άλλα έπαιξα ως guest μια-δυο φορές ή λίγο παραπάνω κλπ. Λοιπόν, έχουμε και λέμε: Fame (original), Saloon, Πατατράκ, Διόνυσος, Σκορπιός, Texas, Underworld, Underground club, Underground Cafe, Bat City, Rainbow, Revenge of Rock, Ragnarok, Juggler, Dizzy, Dr. Feelgood, The Pub, Fame (new), Alligator – Old Boy, Nathan’s Saloon, Salida, Paranoid (new), Remedy, Rock Street, The Crow, Rock Dragon, Foka Negra, Αλχημιστής, Πέτρινο, Outlaw, On Stage, Πειρατής, DreamQuest, Johnny’s Rock Bar, Excalibur, Isengard, Κύκλωπας, Legacy, Wizard, Malloy’s, Tithora, City cafe, Arch, Στον Αέρα live stage, Rock House (Ηχόχρωμα), Σκαραβαίος, Barock, Second Skin, Patirdi, Roi Mat, Jasmin, Cult, Bullet, και επαρχία σε Avalon (Χανιά), Rising (Τρίκαλα), Route 66 (Ηράκλειο), 8Ball (Θεσ/νικη) and steel counting …!
Είσαι γνωστός με το ακρωνύμιο HMRM (“Heavy Metal Re Mounia”). Πώς καθιερώθηκε αυτό;
Πολύ σωστά (μόνη μικρή διόρθωση το ! στο τέλος, HMRM! δηλαδή, χαχαχα) κοίτα να σου πω την αλήθεια δεν θυμάμαι πότε το είπα πρώτη φορά, ήταν σίγουρα σε κάποιο live και πάνω στην έκσταση και στον ενθουσιασμό το φώναξα, αυτό έγινε αρκετές φορές, και σε επόμενα live εννοώ, οπότε μετά δεν ήθελε και πολύ να «κολλήσει», όπως τα ψευδώνυμα! Και έχει μείνει ιστορική ατάκα (μέχρι και τραγούδι το έκαναν οι Convixion!) και το χρησιμοποιώ ως … καλλιτεχνικό, χαχα, για τα DJλίκια μου. Στα live πλέον έχει εμπλουτιστεί η ατάκα και έχει γίνει σύνθημα που το τραγουδάμε πολλοί μαζί, 1…2…3… και πάμε: «Heavy Metal σ’ αγαπώ, να ξενερώσω δεν μπορώ, θα το φωνάζω δυνατά, metal ρε μουνιά!».
Ποιες μέρες της εβδομάδας παίζεις συνήθως ως DJ; Εσύ ποιες μέρες προτιμάς και γιατί;
Δεν είναι θέμα προτίμησης, είναι θέμα περιστάσεων…. Πάντα έπαιζα οποιαδήποτε μέρα, δεν είχα πρόβλημα… Όπως είπα πριν, στην Fame (φοιτητής τότε) έπαιζα κάθε μέρα για 5 χρόνια! Είχα τον χρόνο και την άνεση να το κάνω. Ούτε είχα το ψώνιο να παίξω και καλά μόνο, όταν θα έχει κόσμο κάπου, το Σάββατο π.χ. Εγώ όταν έπαιζα καθημερινές στο Texas ήταν σαν Σάββατο από κόσμο… άλλες εποχές, ΟΚ! Πλέον παίζω Παρασκευές, Σάββατα (και παραμονές αργιών κλπ.), μιας και έχω και το πρωινό ξύπνημα για την «κανονική» εργασία. Γενικά όμως, όπως λέμε και παραπάνω, αυτό σιγά σιγά άλλαξε λόγω των συνθηκών και «βολεύτηκαν» αρκετά από τα μαγαζιά με «αυτόματο πιλότο» και έτοιμες μουσικές λίστες για τις καθημερινές, ή με το να εκτελεί χρέη DJ ο μπάρμαν ή/και να ψευτοπαίζει ο ιδιοκτήτης, ώστε να μειώνονται τα έξοδα λειτουργίας του καταστήματος. Αναγκαίο κακό, ΟΚ, αν δεν «βγαίνεις» … Όμως τα δικά μας (ροκάδικα) στέκια θεωρώ «πουλάνε» πρωτίστως μουσική και ο θαμώνας θα έρθει κυρίως για αυτό, οπότε είναι μια σημαντική παράμετρος που θέλει και την ανάλογη φροντίδα …
Προσχεδιάζεις τι θα παίξεις ή κάνεις πρόγραμμα αυθόρμητα;
Όχι! Ποτέ δεν προσχεδιάζω και ό,τι παίζω βγαίνει επί τόπου… Σίγουρα έχω ένα πλάνο γενικό του ύφους που θα ακολουθήσω, αναλόγως το μαγαζί που παίζω κάθε φορά … πολύ γενικά, όμως, γιατί αναλαμβάνοντας τα dexx, τα εκάστοτε τραγούδια επιλέγονται αυθόρμητα όπως λες, «φρέσκα» και «ολοζώντανα», χαχα, το ένα φέρνει μετά το άλλο! Αυτή είναι και η μαγεία! Να μην ξέρω ούτε εγώ ο ίδιος τι θα ακολουθήσει και να το απολαμβάνω μαζί με τον κόσμο την ώρα που το επιλέγω … Μικρή εξαίρεση τα θεματικά parties, που εκεί ενδέχεται (βασικά επιβάλλεται) να έχει γίνει μια προεργασία και μια συλλογή από συγκεκριμένα τραγούδια που θα «ντύσουν» μουσικά το event, αλλά και αυτά κάποια στιγμή με τη σειρά τους θα πρέπει να αναμειχθούν δημιουργικά με το υπόλοιπο πρόγραμμα, οπότε πάλι καταλήγουμε σε live DJ, όπως λένε και στο χωριό μου! Ακόμα μικρότερη εξαίρεση, αλλά και αυτή έχει την (μεγάλη) χάρη της, αποτελούν κάποια τραγούδια που μού αρέσει να συνδυάζω στο mix, γιατί ταιριάζουν είτε μουσικά, είτε στιχουργικά ή ακόμα και απλώς θεματικά! Οπότε αυτά πάνε συνήθως πακέτο μαζί κλπ. και το αποτέλεσμα στο αυτί είναι φανταστικό, μιας και μπορείς π.χ. να ακούσεις δύο ή και τρία διαφορετικά τραγούδια στη σειρά και να έχουν «κολλήσει» τόσο αρμονικά ως ένα! Αυτό εξάλλου είναι και το DJ-ing, όχι απλώς βάζω παραθετικά το ένα μετά το άλλο τραγούδι και τέλος … Σαφώς στο rock/metal δεν συμβαίνει τόσο συχνά και τόσο «αναγκαία», όπως σε άλλες μουσικές (π.χ. ηλεκτρονική), αλλά όταν και όσο μπορείς να το κάνεις, είναι γαμώ!
Ο DJ πρέπει να προσαρμόζει το πρόγραμμά του στα γούστα, τις αντιδράσεις, τα σχόλια κλπ. των εκάστοτε πελατών ενός μαγαζιού;
Και ναι και όχι! Τι εννοώ… η αλήθεια βρίσκεται (εκτός από τους Sex Pistols) κάπου στη μέση. Πιστεύω χρειάζεται μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτά που αναφέρεις (γούστα, αντιδράσεις, σχόλια) και την προσωπική πινελιά, φιλτράρισμα, οπτική και τελικό πιλοτάρισμα από τον DJ. Αλλιώς θα χρειαζόμασταν απλώς ένα juke box! Αλλά δεν πάει έτσι… ο DJ είναι εκεί, για να παίξει με τον όσο το δυνατό πιο σωστό και ενδεδειγμένο τρόπο (καθορίζεται από τον εκάστοτε DJ και αναλόγως έχουμε επιτυχία ή όχι) αυτά που θα ήθελαν να ακούσουν οι θαμώνες, αλλά και να μάθουν, να αγαπήσουν και νέα ακούσματα.
Πόσο σημαντικό είναι ένας DJ να κάνει το χατίρι του κόσμου, παίζοντας «παραγγελιές»;
Είμαι από αυτούς που το τηρούν! Σε αντίθεση με πολλούς συναδέλφους που γνώρισα κατά καιρούς. Είναι σημαντικό και το κάνω σε μεγάλο βαθμό … όμως υπάρχουν και τα όρια! Αν βάλεις τα σωστά όρια (ποσοτικά και χρονικά) ακόμα και στις «παραγγελιές» είσαι κομπλέ! Επίσης, πολύ σημαντικό για μένα ο τρόπος που θα συνεννοηθεί ο DJ και η συμπεριφορά του απέναντι στον θαμώνα. Μπορεί να τού ικανοποιήσεις την «παραγγελιά» αλλά με περίεργο ύφος και «στράβωμα» που λέμε, οπότε να τού βγει ξινό και από την μύτη, ενώ αντίθετα μπορείς να τον κερδίσεις ακόμα και αν δεν του παίξεις (είτε γιατί δεν ταίριαζε στο πρόγραμμα είτε γιατί το ξέχασες κλπ.) το τραγούδι του, αρκεί να ξέρεις πώς να μιλήσεις και να φερθείς.
Πόσο επηρεάζουν τη διασκέδαση του κόσμου, το κέφι σε ένα μαγαζί οι μουσικές επιλογές ενός DJ;
Απόλυτα! Το Α και το Ω! ΟΚ, σαφώς υπάρχουν και άλλα στοιχεία που θα επηρεάσουν την ατμόσφαιρα και το κέφι σε ένα bar/club, αλλά η μουσική είναι αυτή που έχει τον κύριο λόγο. Άρα ο DJ και ο τρόπος που την διαχειρίζεται … Επίσης, με την λέξη κέφι που θέτεις στην ερώτηση, μού δίνεις πάσα, για να πω ότι, εκτός από την συγκεκριμένη μουσική που υποτίθεται πρέπει να ακουστεί σε έναν χώρο, για να φτάσουμε στο κέφι, διασκέδαση κλπ., υπάρχουν και ευχάριστες μουσικές (από ελληνική ή άλλη σκηνή) ή οπτικές «σφήνες», που ο DJ μπορεί να χρησιμοποιήσει ως ευχάριστα διαλείμματα, ανεβάζοντας το κέφι και την διάθεση του κόσμου (ένα χιουμοριστικό βίντεο, αθάνατες ατάκες παλιού ελληνικού κινηματογράφου, ένα θεαματικό βίντεο π.χ. από αγώνες ταχύτητας που θα το συνδυάσει και με ανάλογο τραγούδι στην συνέχεια κλπ.). Επίσης, αυτές οι «σφήνες» συχνά βολεύουν και πρακτικά ως μουσικές γέφυρες! Για να αλλάξεις λίγο το ύφος και να περάσεις άμεσα από ένα ιδίωμα σε κάποιο άλλο (πάντα εντός του heavy metal), χωρίς να ταυτιστούν άμεσα το τελευταίο τραγούδι που ακούστηκε πριν το χιουμοριστικό βίντεο π.χ. με το επόμενο που θα το ακολουθήσει!
Παίζεις τραγούδια από μπάντες που δεν σου αρέσουν καθόλου, ακόμη κι αν ανήκουν στα λεγόμενα «ιδιώματά σου»; Και αντίθετα, παίζεις πολλά τραγούδια από τις αγαπημένες σου μπάντες;
Ναι σε όλα! Αλλιώς κάθομαι σπίτι μου και παίζω/ακούω ό,τι αρέσει σε μένα. Σίγουρα βάζω μπάντες και τραγούδια που δεν μου αρέσουν, γιατί εκεί βρίσκομαι, για να παίζω για τον κόσμο! ΟΜΩΣ, για να γίνει αυτό σωστά, θα πρέπει και εγώ να περνάω καλά και να είμαι σε … φόρμα ώστε να διασκεδάσω και τους άλλους, οπότε θα βρω και τον τρόπο να «κουμπώσω» αρκετές από τις μπάντες που αγαπώ και τα αντίστοιχα tracks τους.
Το πρόγραμμα ενός DJ πρέπει να αλλάζει κάθε βράδυ;
Βασικά ναι! Για πολλούς λόγους… Εξαρτάται κιόλας αν μιλάμε για το ίδιο μαγαζί. Γιατί υποθετικά αν παίξω ακριβώς το ίδιο πρόγραμμα Παρασκευή σε ένα στέκι και Σάββατο σε άλλο με διαφορετικό κοινό, ποιο το πρόβλημα;! Δεν θα το κάνω φυσικά, γιατί πρώτος εγώ θα έχω πρόβλημα και θα βαρεθώ, εξάλλου, όπως είπαμε, το πρόγραμμα βγαίνει αυθόρμητα και όχι κονσέρβα, οπότε κάθε βράδυ, όπου και να είμαι, ναι, θα παρουσιάσω και κάτι διαφορετικό.
Σού αρέσουν οι θεματικές βραδιές, όπως αφιερώματα σε μπάντες, ιδιώματα, χώρες, διάφορα parties/events κ.λπ.;
Ναι! Πάρα πολύ! Και νομίζω αυτά τα 26 χρόνια το έχω αποδείξει με τον πλέον εύγλωττο και χαρακτηριστικό τρόπο. Χιλιάδες αφιερώματα σε ιδιώματα, χώρες, band vs band battles, σε καλλιτέχνες μεμονωμένους, αποκριάτικα, release parties, τα Μπάχαλα (όπως τα έχω ονομάσει) και πάρα πολλά ακόμα … Αλλά και τα τελευταία 10 περίπου χρόνια τα πλέον ιδιαίτερα events με σφραγίδα HMRM!, που είναι ένας συνδυασμός μουσικής και γαστρονομίας, όπως η εκδρομή στα Δερβενοχώρια για την Metal Προβατίνα, το Heavy Burger/Metal Pizza κ.ά. Θεωρώ ότι τα θε(α)ματικά events χρειάζονται, για να εξάπτουν το ενδιαφέρον, να ενισχύουν την διασκέδαση του κόσμου και να τον ιντριγκάρουν. Μία στο τόσο χρειάζεται αυτή η αλλαγή και παρέκκλιση από το καθιερωμένο πρόγραμμα και dj σετ της εκάστοτε εβδομάδας. Εξάλλου, πολλά από τα θεματικά parties γίνονται με αφορμή ή συνδυάζονται με κάποια εορτή ή ημερολογιακή συγκυρία, για να προσδώσουν ιδιαίτερη και δέουσα αίγλη σε κάποιο τιμώμενο γεγονός κλπ.
Πόσο σημαντικό είναι για έναν DJ να ενημερώνεται για τα μουσικά δρώμενα;
Πολύ σημαντικό και αυτονόητο. Δεν νομίζω να χρειάζεται περαιτέρω επεξήγηση. Φυσικά παλιότερα αυτός ο ρόλος, με την έννοια να παρουσιάσει ο DJ κάτι καινούριο στον κόσμο, ήταν πιο ενεργός, λειτουργικός και επιβαλλόμενος, ΟΚ, τώρα είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα … τα μέσα και οι τρόποι πληροφόρησης είναι περισσότεροι και πιο προσιτοί σε όλους, αλλά αυτό δεν μειώνει καθόλου την ανάγκη για διαρκή ενημέρωση του DJ, τουναντίον την κάνει πιο επιτακτική και το έργο του πιο (δημιουργικά) δύσκολο.
Σε ενδιαφέρει ως DJ να μάθεις στον κόσμο νέες μπάντες ή παλαιότερες obscure μπάντες;
Με ενδιαφέρει να διασκεδάσει ο κόσμος. Όταν για να γίνει αυτό κρίνω ότι θα χρειαστεί μαζί με το κλασικό, ήδη γνωστό και αγαπημένο, να προσφέρω και κάτι πιο «ψαγμένο», παλιό ή μια νέα μπάντα που με συγκίνησε, θεωρώντας ότι αξίζει και θα «κερδίσει» τους θαμώνες, ναι, φυσικά και θα το κάνω. Βασικά αυτός ήταν νομίζω και ο λόγος που στο ξεκίνημά μου (αλλά και πάντα), σε εποχές (ειδικά προ internet) που δεν παιζόταν το κάτι διαφορετικό στα μαγαζιά, είχα την γνώση, ευκαιρία και επιθυμία να το ρισκάρω και έτσι πορεύτηκα. ΟΜΩΣ, θέλει μεγάλη προσοχή στο όριο, τρόπο, αναλογίες και περίσταση που θα συνδυάσεις το «άγνωστο» με το mainstream. Δεν είναι σε κάθε μαγαζί φασόν η δουλειά αυτή, έχει ιδιαιτερότητες, όπως έχει το κάθε στέκι και ο εκάστοτε κόσμος τους. Ο DJ επομένως πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα.
Οφείλει ένας DJ να επενδύει χρήματα, για να εμπλουτίζει τη μουσική συλλογή του, να αγοράζει εξοπλισμό, να κάνει back–up κλπ.;
Επιβάλλεται! Από πού να ξεκινήσω… σαφώς και η μουσική συλλογή μου εμπλουτίζεται σχεδόν κάθε μέρα! Και η προσωπική και το υλικό που προορίζεται για να χρησιμοποιήσω στα dj sets μου. Αυτονόητο και αυτό νομίζω. Ποτέ δεν δίστασα να ξοδέψω χρήματα, για να αγοράσω εξοπλισμό (laptop, προγράμματα, τσάντες/θήκες για CDs/DVDs, κάρτες ήχου για αναβάθμιση της ποιότητας, controllers κλπ.) και όλα αυτά όχι για προσωπική χρήση στο σπίτι εννοώ, αλλά για να μπορέσω να είμαι πιο ποιοτικός και αποτελεσματικός στις βραδιές που παίζω στα μαγαζιά, μιας και αυτά (ενώ όφειλαν) δεν τα παρείχαν. Ακόμα και έτσι, θεωρώ ότι, επενδύοντας σε κάτι τέτοιο, δεν ζημιώθηκα, αλλά αμείφθηκα στο βάθος χρόνου, φτιάχνοντας ένα καλό όνομα στην «πιάτσα», δημιουργώντας ένα fan base που με ακολουθούσε (και δεν αποτελούνταν μόνο από φίλους που με ήξεραν προσωπικά), εδραιώνοντας τη φήμη μου, με αποτέλεσμα να έχω πάντα προτάσεις για συνεργασίες κλπ. Για παράδειγμα, θυμάμαι στο Τexas club στην Ιπποκράτους, όταν έβαλαν DVD players και οθόνες, εποχές προ δυνατότητας downloading, γρήγορου internet κλπ., αγόραζα από έναν τύπο στην Αμερική γραμμένα DVDs, με video clips και live shows, γιατί ήθελα να έχω υλικό που δεν υπήρχε ή έβρισκες εύκολα, ώστε να μπορώ να παρουσιάσω κάτι νέο, κάτι διαφορετικό κλπ. … και αυτό το κόστος αντί να το επωμίζονται τα μαγαζιά για τον κόσμο τους, εγώ το έκανα από πάρτη μου, γιατί μ’ άρεσε και ήθελα να προσφέρω ό,τι καλύτερο και σπάνιο στους θαμώνες! Μιας και λες για back up, χαχα, εντάξει, καταλαβαίνεις μετά από 26 χρόνια πόσο σημαντικό είναι να προφυλάξω και να διατηρήσω σώο και ασφαλές το υλικό μου, διπλά και τρίδιπλα τα back ups!
Πόσο σημαντικό είναι ένας DJ να είναι ευγενικός, προσιτός και φιλικός με τον κόσμο;
Νομίζω από μόνος σου απαντάς, μόνο και που θίγεις και ανοίγεις τέτοια θέματα! Φυσικό και ανθρώπινο και αν μη τι άλλο, επιβάλλεται και αυτό κατ’ εμέ, (και) ο DJ να είναι φιλικός και προσιτός στον κόσμο! Δεν είναι θεός (όπως την έχουν «δει» πολλοί), ούτε ο απλησίαστος που πρέπει να τον αφήσουμε στην ησυχία του να κάνει τη δουλειά του. Πρέπει να έχει τα άντερα και την θέληση βασικά να το κάνει από μόνος του… να έχει το νου του στο μουσικό πρόγραμμα και ροή της βραδιάς, αλλά και να έρχεται σε επαφή και επικοινωνία με τον κόσμο που υπάρχει γύρω, και όχι μόνο, όταν τον προσεγγίζουν για μια «παραγγελιά»! Καλά άστο, εγώ βρίσκομαι στο άλλο άκρο! Βγαίνω συχνά πυκνά (και το ξέρουν όσοι έρχονται στις βραδιές μου) έξω από τον χώρο που παίζω μουσική, για να χαιρετίσω κόσμο, να κάνω έναν χαβαλέ, μια πλάκα ή ο,τιδήποτε άλλο (ακόμα και να βοηθήσω σε ένα service αν χρειαστεί κλπ. …) Είναι μια διαδικασία πολύπλευρη και όχι στατική για μένα, απόδειξη δεν κάθομαι ποτέ! Όσες ώρες παίζω είμαι όρθιος φυσικά! Ποτέ δεν ένιωσα καλά (αν και θα ήταν πολύ πιο ξεκούραστο) να παίξω μουσική καθιστός, ούτε καν σε ψηλό σκαμπό έστω ακουμπισμένος (ακόμα και αν έχω έρθει σερί από το μεσημέρι και έχοντας επιβιώσει από ένα Up The Hammers ή άλλο fest, live κλπ.!!). Όποτε φτάνω στο μαγαζί και βλέπω στο DJ booth κάθισμα/σκαμπό κλπ., τα διώχνω μακριά, με ενοχλούν, χαχαχα!
Σήμερα πολλοί αυτοαποκαλούνται DJ, χωρίς να «το έχουν». Πώς βλέπεις εσύ το όλο πράγμα;
Κοίτα, αυτούς βασικά τους έφτιαξε το «σύστημα» (και στη συνέχεια το ΥouΤube)… δηλαδή, όταν το κάθε μαγαζί και ο υπεύθυνος του, ειδικά σε περιόδους που δεν πηγαίνει καλά ως επιχείρηση κλπ., δίνει την ευκαιρία στον κάθε τυχόντα (επειδή π.χ. ήταν καλός και μόνιμος θαμώνας, επειδή αυτοπροτάθηκε, επειδή είχε πολλές διασυνδέσεις που θα έφερναν κόσμο κλπ.) να αναλάβει βραδιές, και μάλιστα κρίσιμες (θεματικά parties, Σάββατα), χωρίς πριν να έχει δοκιμαστεί και αποδείξει την αξία του (σε όλα τα επίπεδα και ως DJ και ως άνθρωπος), τότε, ακόμα και αν είχε τη δυναμική και τα φόντα να κάνει κάτι αξιόλογο (μέσα και μετά από εμπειρία, όμως, και δουλειά), το πιο πιθανό είναι να μην πετύχει το όλο εγχείρημα. Πόσο μάλλον, όταν δεν το «έχει» όπως λες με τίποτα, γιατί δεν φτάνουν μόνο οι ξερές μουσικές γνώσεις στην τελική (τι λέμε τόση ώρα εδώ μέσα!), όπως επίσης δεν μπορεί να γίνει DJ ο κάθε ηχολήπτης, μουσικός κλπ.! Αυτοί από μόνοι τους είναι άλλοι κλάδοι και παρακαλώ πολύ, προς όφελος της νύχτας και της διασκέδασης όλων μας, παίδες, μην συγχέετε ρόλους και για το πού είναι ο καθένας προορισμένος! Και εγώ ξεκίνησα και έκανα κιθάρα κάποτε δύο χρόνια! Με το ζόρι να γίνω κιθαρίστας!; Αφού δεν το «είχα»! (αν και εδώ που τα λέμε θα προτιμούσα να έχω καλή φωνή και να είμαι ένας frontman! Εκεί γουστάρω, το’ χω …. όλο το πακέτο, εκτός από το βασικό, τη φωνή, χαχαχαχαχα!).
Τι θα έλεγες σε κάποιον, που θέλει να σταδιοδρομήσει σήμερα ως DJ;
Να μην αγαπάει μόνο την μουσική, να είναι και σφόδρα ερωτευμένος μαζί της. Ααα και να τού αρέσουν τα ξενύχτια και τα parties. Αλλιώς πρόβλημα… αν κοιτάει το ρολόι, τι ώρα πήγε και πότε θα κλείσει το μαγαζί και πότε θα φύγει ο τελευταίος θαμώνας, κλάψε τον… σε ένα μήνα πήγε σπίτι του. Και να είναι ενήμερος επίσης ότι θα χάσει πολλές από τις προσωπικές του στιγμές, θα αναπληρώσει με άλλες, όμορφες εμπειρίες, αλλά θα χάσει κιόλας, όπως θα χάσει και μερικά – μάλλον αρκετά – live… αν και αυτό διορθώνεται με ένα κόλπο! Αρκεί να διοργανώνει ο ίδιος το after party για το live που τον ενδιαφέρει! Έτσι δεν θα χρειάζεται να φύγει πολύ πριν τελειώσει η συναυλία! Αλλά ας μην τα αποκαλύψουμε και όλα, χαχαχα!
Περίγραψέ μας κάτι το ευτράπελο, το αστείο, που σου συνέβη την ώρα που έκανες το πρόγραμμά σου ως DJ.
Από τέτοια σκηνικά ουκ ολίγα, όπως είναι φυσικό και επόμενο μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια! Κάποτε με κλείδωσαν (ΟΚ, μετά το πέρας του dj set μου) στο Texas club στην Ιπποκράτους! Έφυγαν όλοι, έκλεισε το μαγαζί και εγώ είχα αποκοιμηθεί σε κάποιο σημείο και δεν με πήραν πρέφα! Έφυγα μετά από πολύωρες «διαπραγματεύσεις» με περαστικούς (εγώ μέσα από ένα μικρό παραθυράκι στην πόρτα) και προσπάθειες (δεν χρησιμοποιούσα κινητό τότε και για πολύ καιρό βασικά, άλλο θέμα αυτό, χαχαχα) … με το που σηκώθηκα από το σημείο που είχα αποκοιμηθεί άρχισε να σκούζει και ο συναγερμός και δεν σταμάτησε μέχρι που ήρθαν να ανοίξουν και να φύγουμε, …. άσε, ακόμα τον ακούω να ηχεί στα αυτιά μου! Εν ώρα καθήκοντος…. χμμμ, πολλά και διάφορα, τι να πρωτοθυμηθείς…. Μέσα στην τρέλα (και πιώμα του) θαμώνας ανοίγει τον πυροσβεστήρα ξηράς σκόνης, που σημαίνει αυτομάτως ότι ένα μαγαζί σε δεύτερα έγινε μην πω πώς και πόσο καθάρισμα χρειάστηκε κάθε σημείο, ποτήρι, μπουκάλι και σπιθαμή του! Ευτράπελο για τους απ’ έξω, καθόλου αστείο για τον μαγαζάτορα και τα παιδιά που δούλευαν! Άλλη φορά θυμάμαι θαμώνες να ανεβαίνουν εκστασιασμένοι πάνω στις μπάρες και τα τραπέζια να χορεύουν, ΟΚ το αναφέρω ως ιδιαίτερο, γιατί εδώ δεν μιλάμε για κάποιο ελληνάδικο ή σκυλάδικο, ξέρω γω τι άλλο;!… πολλές ευχάριστες εκπλήξεις που έκανα εγώ στον κόσμο ή/και που δέχτηκα, αλλά και πολλά άσχημα, δυστυχώς, αλλά ας μείνουμε στα ευχάριστα!
Τελικά ποιος είναι ο καλός DJ;
Σε μια φράση… αυτός που θα διασκεδάσει όσο το δυνατόν περισσότερους από τους θαμώνες που βρίσκονται υπό τις μουσικές του την εκάστοτε βραδιά. Σε μεγαλύτερη ανάλυση …. βλέπε όλο το κείμενο της συνέντευξης και κρατήστε σημειώσεις!
Πόσο σε επηρέασε η πανδημία του κορωνοϊού ως άνθρωπο και ως DJ; Πιστεύεις θα επανέλθουν τα πράγματα εκεί, που ήταν πριν την πανδημία, τα lockdown, κ.λπ.;
Κατ’ αρχάς ΕΛΠΙΖΟΥΜΕ να επανέλθουν όλα στους ρυθμούς που ήταν πριν! Δύσκολο, θα πάρει καιρό, αλλά ελπίζω να γίνει κάποια στιγμή! Βέβαια, το κακό είναι πως όλο αυτό ήταν και μια καλή αφορμή, για να τεσταριστούν πολλές καταστάσεις! Μάζες, ψυχολογίες, αντιδράσεις, υπακοή κλπ. και σίγουρα όλα αυτά δεν έγιναν προς όφελος της ανθρωπότητας, αλλά από και για κάποια ανώτερα κέντρα εξουσίας, είτε μιλάμε για εθνικές κυβερνήσεις ή ακόμα ψηλότερα και πιο βαθιά. Εγώ προσωπικά και φυσικά το ένιωσα, όπως όλοι μας θεωρώ, λίγο ή περισσότερο, μιας και αναφερόμαστε σε πολλαπλά επίπεδα της ζωή μας που επηρεάστηκαν από την πανδημία (υγεία, εργασία, οικονομία, εκπαίδευση, κοινωνικές/διαπροσωπικές σχέσεις κλπ.). Φτου φτου, από υγεία so far so good, όσον αφορά στην πρωινή μου δουλειά, ξεπεράσαμε κάποια προβλήματα με τηλεργασία, που μπορεί αυτή με τη σειρά της να επέφερε άλλα, όμως μέχρι στιγμής ευτυχώς πάει καλά. Στην βραδινή απασχόληση, δηλ. τα djλίκια μου, που μας ενδιαφέρει και περισσότερο στην παρούσα συνέντευξη, σαφώς επηρέασε αρκετά, αφού τον τελευταίο χρόνο τα bars/clubs ήταν κλειστά (κατά τον περισσότερο καιρό). Και αυτό έχει διττή σημασία, μιας και απείχα και ως DJ από τα πόστα μου, ώστε να διασκεδάσω τον κόσμο, αλλά και ως θαμώνας που θέλει να βγει, να διασκεδάσει ο ίδιος, να πιει τις μπύρες του με το κορίτσι του και να δει κάποιους φίλους και γνωστούς. Συν το γεγονός, δεν το παραβλέπουμε και αυτό – έστω και ήσσονος σημασίας σε σχέση με τα ήδη αναφερθέντα – του χαμένου νυχτοκάματου. Από την άλλη, μετά από 25+1 χρόνια παρουσίας μου στα dexx, το λέω 25+1 αντί 26, χαχαχα, γιατί η πανδημία μού στέρησε πέρυσι μια σειρά επετειακών events και happenings που είχα κατά νου, για να γιορτάσω τα 25 years on metal dexx, και επειδή είμαι από φύση αισιόδοξος και ψάχνω να βγάλω ό,τι καλό μέσα από οποιαδήποτε δυσκολία, θεωρώ ότι ξεκουράστηκα αρκετά καλά μετά από τόσα ξενύχτια και καταχρήσεις χρόνων, όντας πλέον έτοιμος, κυρίως πρόθυμος και ανανεωμένος, όταν ανοίξουν τα μαγαζιά, να ανέβω στα πλατώ και πίσω από τις μπάρες και να παίξω δυνατά (loud ‘n’ proud) τις αγαπημένες μας μουσικές, αλλά και να τα π(ι)ούμε με αρκετό κόσμο που χαθήκαμε για μεγάλο διάστημα! Return of the warlord DJ, λοιπόν, σύντομα to a metal bar near you! Ευχαριστώ πολύ τον κόσμο για την αγάπη και την παρέα του όλα αυτά τα χρόνια και συνεχίζουμε! Μαζί! Stay tuned! Stay hungry for HMRM!
